پس بايد چنين روزي را تا حد ممكن عقب انداخت اما پاسخ دقيق‌تر اين است كه انسان بالغ و شهروند قانونمند، در استفاده از انرژي‌هايي كه توليدشان چندان ساده و كم‌هزينه نيست، زياده‌روي نمي‌كند بلكه حتي تلاش مي‌كند كه باري از دوش نيروگاه‌هاي توليد انرژي كم كند چرا كه گاهي به شبكه سراسري برق فشار مي‌آيد و قطعي برق اتفاق مي‌افتد و جمعيتي در تاريكي گرفتار مي‌شوند. خصوصا در ساعت‌هاي اوج مصرف، با دقت و وسواس بيشتري از برق يا آب استفاده كند تا بخشي از شهر و مردمانش دچار بي‌برقي يا بي‌آبي نشوند. رعايت چنين اصولي، قاعده زندگي شهرنشيني است و از نظر اخلاقي بايد رعايت شود. همين كه بدانيم كاستن از ميزان مصرف انرژي، مهارت مي‌خواهد، گام اصلي را برداشته‌ايم. اين مطلب حاوي نكته‌هايي از چگونگي صرفه‌جويي در مصرف برق از زبان كارشناس مهمان ماست.
- صرفه‌جويي در آغاز راه
ما ايراني‌ها، حدود يك‌درصد از جمعيت كره زمين را تشكيل مي‌دهيم و تقريبا ۲درصد از انرژي جهان را مصرف مي‌كنيم. براي كاستن از اين مصرف ۲برابري، بايد از فروشگاه لوازم منزل شروع كرد و پديده‌اي به اسم برچسب انرژي را در زمان انتخاب وسايل برقي، مورد توجه قرار داد. اغلب كالاهاي برقي، برچسب انرژي دارند و از آنجا كه اين برچسب‌ها مورد تأييد مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي هستند، مي‌توان به آنها اعتماد كرد. قيمت كالاهاي برقي قطعا در انتخابشان تأثيرگذار است اما گاهي يك وسيله با قيمت بالا و مصرف پايين، در مصرف انرژي صرفه‌جويي قابل‌توجهي مي‌كند و قيمت بالايش توجيه و جبران مي‌شود.
- حواستان به آشپزخانه باشد
وسايل پرمصرف مثل مايكروفر و ماشين‌هاي‌لباسشويي و ظرفشويي در آشپزخانه‌ها هستند. برق مصرفي مايكروفر در هر دقيقه، معادل روشن بودن 30عدد لامپ ۱۰۰وات در همان زمان است. از ماشين‌هاي لباسشويي و ظرفشويي بايد در دفعات كمتر و با ظرفيت كامل استفاده كرد. انتخاب ماشين‌هاي لباسشويي كه ۲ ورودي براي آب دارند، مناسب‌تر است چون براي تأمين آب گرم، مي‌توان از آب گرم خانه استفاده كرد. با خشك كردن لباس‌ها در فضاي آزاد و حذف مرحله خشك‌كن در لباسشويي‌ها، صرفه‌جويي قابل‌توجهي مي‌شود. توصيه شده كه فيلتر آب خروجي ماشين لباسشويي، تميز نگه داشته شود تا مصرف برق كاهش يابد.
- مهار يخچال‌هاي برق‌خور
يخچال به تنهايي، زحمت يك‌پنجم از برق مصرفي خانه را به دوش دارد. از آنجا كه نمي‌شود اين وسيله پرمصرف را از خانه حذف كرد، به غيراز برچسب انرژي، نكات ديگري را هم در زمان خريد و نصب يخچال بايد درنظر داشت. مانند اينكه حجم يخچال كه نقش مستقيمي در ميزان مصرفش دارد، متناسب با نياز و تعداد اعضاي خانواده باشد و يخچال در نقطه‌اي از آشپزخانه قرار گيرد كه حداقل حرارت‌هاي موجود در آشپزخانه به آن وارد شود؛ يعني در اطراف اجاق‌گاز نباشد تا براي توليد خنكاي لازم، مجبور به مصرف برق بيشتر نشود. در يك كلام هر عاملي كه سرماي توليد شده توسط يخچال را به هدر بدهد، مصرف برقش را بيشتر مي‌كند. پس موضوع‌هايي مثل خرابي واشر در يخچال، نبايد ناديده گرفته شود. براي كاهش مصرف برق يخچال، اين چند نكته را درنظر داشته باشيد: در يخچال بيهوده باز و بسته نشود. غذاي گرم و حتي ولرم در آن قرار نگيرد. لوله‌هاي پشت يخچال با ديوار فاصله كافي و حداقل ۲۰سانتي‌متري داشته باشد تا جريان هوا برقرار شود و حتما ماهي يك‌بار برفك‌زدايي صورت گيرد. تنظيم صحيح ترموستات يخچال هم در كنترل مصرف برق، تأثير قابل‌توجهي دارد. دماي استاندارد براي يخچال، 3 تا 4 درجه و براي فريزر، منهاي 18 تا منهاي 15 درجه سانتي‌گراد است.
- لطفا رشته‌ها را پنبه كنيد!
مصرف برق لامپ‌ها در مقايسه با وسايل برقي ديگر مثل ماشين لباسشويي، ناچيز است اما اين مصرف ناچيز وقتي در مدت استفاده از لامپ‌ها ضرب شود، چنين نتيجه مي‌دهد كه ۳۰درصد از برق مصرفي در خانه‌ها، صرف لامپ‌ها شده است. با ورود لامپ‌هاي كم‌مصرف به بازار، عرصه براي لامپ‌هاي رشته‌اي تنگ شده. از زمان ورود لامپ‌هاي ال‌اي‌دي به بازار، استفاده از لامپ‌هاي رشته‌اي ديگر هيچ توجيهي ندارد. رشته‌اي‌هاي پرمصرف، بيش از ۹۰درصد از برق مصرفي خود را صرف توليد حرارت مي‌كنند. قيمت لامپ‌هاي ال‌اي‌دي حدود ۳۰درصد از كم‌مصرف‌ها بيشتر است اما آنها ۳ ويژگي دارند كه اين تفاوت قيمت را جبران مي‌كند؛ اول اينكه در مقايسه با لامپ‌هاي كم مصرف با توان مشابه، نور بيشتري دارند. دوم اينكه مصرف برقشان به‌شكل چشمگيري كمتر است و مورد سوم هم به زيان‌هاي احتمالي لامپ‌هاي كم‌مصرف براي سلامتي- خصوصا بعد از خرد شدن- مربوط مي‌شود كه در ال‌اي‌دي‌ها وجود ندارد.
- آماده‌باش برقي در خانه ممنوع
شارژرهاي تلفن همراه و لپ‌تاپ، برق ناچيزي مصرف مي‌كنند و به همين دليل، كسي توجهي به آنها نمي‌كند. در بسياري از خانه‌ها مرسوم شده كه شارژر‌ها هميشه به برق متصل باشند، درحالي‌كه نهايتا قرار است 2 ساعت از شبانه‌روز مورد استفاده قرار گيرند. حالت آماده‌باش يا stand by براي تجهيزات و وسايل برقي، هرچند استفاده از آنها را با سهولت همراه مي‌كند اما مصرف برق را بالا مي‌برد؛ مثلا همين شارژر‌ها، در داخلشان خازن و تنظيم‌كننده برق هست و در مواقعي كه بيهوده به پريز وصل هستند هم اندكي برق مصرف مي‌كنند. اين قاعده در مورد باقي وسايل برقي، مثل لوازم صوتي و تصويري و تجهيزات جانبي رايانه هم صدق مي‌كند. پرينتر و اسپيكري كه هميشه روشن و به حالت آماده‌باش است، در تمامي لحظات دارد برق مصرف مي‌كند. بهتر است آنها را با يك چندراهي دكمه‌دار به برق وصل كرد و در زمان‌هاي خارج از مصرف، برقشان را قطع كرد.
- خنكاي پرهزينه كولرها
كولرها در مصرف آب و برق، انصاف ندارند و لذتي كه با خنكايشان دست مي‌دهد، خيلي گران تمام مي‌شود. با اين‌حال چاره‌اي نيست و بايد كم‌وبيش از آنها استفاده كرد اما توجه به اين نكته كه مصرف برق كولرهاي گازي حدود ۴ برابر كولرهاي آبي با قدرت مشابه است، شايد در انتخاب كولر تأثير بگذارد. كولرهاي گازي از آنجا كه رطوبت محيط را افزايش نمي‌دهند و يك سرماي خالص توليد مي‌كنند، براي محيط‌هاي شرجي مناسب هستند و استفاده از آنها در نقاط ديگر، توجيهي ندارد. در نتيجه براي كنترل مصرف برق، بهتر است به كولرهاي آبي متوسل شد و نكته‌هايي مثل سرويس مرتب، ايجاد سايه براي كولر و خاموش نگاه داشتن آن در ساعت‌هاي اوج را رعايت كرد تا اين همراه تابستاني، صورتحساب برق را به فاجعه نكشاند.
- سرويس وسايل برقي فراموش نشود
سرويس متناوب وسايل برقي، هم عمر آنها را بيشتر مي‌كند و هم موجب مي‌شود كه با حداكثر راندمان كار كنند؛ مثلا گرفتگي لوله‌هاي جاروبرقي، مصرف برق را بالا مي‌برد، چون به موتورش فشار وارد مي‌كند. در زمان پرشدن كيسه جاروبرقي هم همين اتفاق مي‌افتد. يك وسيله الكتريكي مثل جاروبرقي، اگر به‌مدت طولاني مثلا نيم ساعت روشن بماند، دچار افت توان و بازدهي مي‌شود و به دستگاه بي‌حالي تبديل مي‌شود كه درست و حسابي كار نمي‌كند و فقط برق را هدر مي‌دهد.
- از اوج دوري كنيد
صورتحساب برق براي مشتركان خانگي، به‌صورت پلكاني محاسبه مي‌شود و در نتيجه ممكن است قبض‌ها گاهي سر به آسمان بزنند. هزينه برق مشتركي كه ماهانه ۶۰۰ كيلووات ساعت برق مصرف كرده، ۱۰ برابر مشتركي است كه ۲۰۰ كيلووات ساعت استفاده كرده باشد؛ بنابراين مصرف ۳برابري، ۱۰برابر هزينه دارد.
در روزهايي از سال و ساعاتي از شبانه روز، مصرف برق به‌شدت بالا مي‌رود و به اوج مي‌رسد. روزهاي اوج، از ميانه‌هاي تيرماه شروع مي‌شود و تا نيمه شهريور ادامه دارد. ساعات اوج هم از يك ساعت پيش از غروب آفتاب و تا ۳ ساعت بعد از آن است. تابستان‌ها از ساعت ۱۱ تا ۱۵ هم به ساعات اوج مصرف افزوده مي‌شود.
استفاده از برق در ساعت‌هاي اوج، هزينه بيشتري دارد. اين اختلاف هزينه در ماه‌هاي غيرتابستان، نسبت به ساعت‌هاي ميان‌باري، ۲برابر و نسبت به ساعت‌هاي كم‌باري ۴ برابر است. ساعت‌هاي كم‌باري از ساعت ۲۳ شروع مي‌شود و تا 7 صبح ادامه دارد. ساعاتي كه در اين بازه و در بازه اوج نباشد، با نام ساعات ميان‌باري شناخته مي‌شود.
استفاده از وسايل برقي پرمصرف در ساعت‌هاي اوج، يك تصميم كاملا غيرمنطقي است. اين لوازم پرمصرف عبارتند از: مايكروفر، ماشين‌هاي لباسشويي و ظرفشويي، كولر گازي، جاروبرقي، سشوار و اتو.
بهترين زمان براي اتو كردن لباس‌ها، از ساعت ۲۳ به بعد است. ماشين‌لباسشويي هم بهتر است هفته‌اي يك‌بار و در ساعت‌هاي ابتدايي روز جمعه روشن شود.
نظر شما